دامنه دار شدن اختلاف بر سر گردشگری سلامت در ایران - وبلاگ ممتاز آنلاین

به گزارش وبلاگ ممتاز آنلاین، ایسنا/ براساس آخرین خبرهای واصله، دامنه دار شدن اختلاف بر سر گردشگری سلامت در ایران مشاهده می گردد.

قضیه چیست؟

بنابر آمارهایی که وزارت بهداشت داد، هر بیمار خارجی که برای درمان به ایران سفر نموده بین 2000 تا 2500 دلار ارزآوری داشته است. بنابراین در سال 1398 که حدود 600 هزار نفر توریست سلامت به ایران وارد شده اند رقمی بین 1,2 تا 1,5 میلیارد دلار حاصل شده است. وزارت میراث فرهنگی، توریستی و صنایع دستی هم تقریبا همین آمارها را می دهد؛ آمارهایی که نشان از رقابت سایه به سایه دو وزارتخانه دارد و معلوم نمی نماید کدام یک متولی اصلی توریستی سلامت است.

با وجود امضای توافق نامه های متعدد بین این دو وزارتخانه و معین وظایف هر یک براساس احکام سند راهبردی توسعه توریستی، اما کماکان اختلاف بین دست اندرکاران توریستی سلامت حل نشده باقی مانده و این میان، دلال هایی که هر دو وزارتخانه اصلی ترین چالش توریستی سلامت می دانند و بارها از ساماندهی آنها سخن گفته اند، از این اختلاف و ناهماهنگی ها سود می برند.

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی طبق سند راهبردی توسعه توریستی مصوب هیأت وزیران به تاریخ 1399/4/29 موظف به توسعه زیرساخت های توریستی سلامت، توسعه و ترویج توریستی طب سنتی، تهیه و ارائه داده و اطلاعات مرتبط با حوزه توریستی و نظارت مؤثر بهداشتی برای ارتقای کیفی خدمات توریستی است.

این سند به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی حکم نموده است:

1. آمار و اطلاعات مرتبط با توریستی سلامت را در اختیار دستگاه های ذیربط قرار دهد.

2. امور تشخیص، درمان و پیگیری درمان توریستان سلامت به عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است.

3. به منظور تمشیت امور توریستی سلامت، معین ضوابط تخصصی و اطلاعات مربوط به توانمندی های کشور در زمینه پزشکی و بهداشتی بر عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و صدور و تمدید مجوز تسهیلگری در این خصوص به عهده وزارتخانه است.

4. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای ارائه خدمات تشخیص، درمان و آمور پزشکی به توریستان سلامت، با شرکت های خدمات مسافرتی و جهانگردی دارای مجوز از وزارتخانه همکاری کند.

5. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نظارت های بهداشتی خود را با هدف حمایت از صنعت توریستی اعمال کند.

با وجود ضرورت اجرای این احکام، مطابق مصوبه هیأت وزیران اما به تازگی سعید هاشم زاده، رئیس اداره توریستی سلامت وزارت بهداشت گفت که صفر تا صدِ پذیرش بیمار در داخل کشور بدلیل تخصصی بودن فرآیند درمان باید به عهده این وزارتخانه باشد.

او که بزرگترین آسیب توریستی سلامت در کشور را حضور دلال ها و افرادی با کمترین دانش و سابقه در حوزه پزشکی و توریستی می داند، در توجیه اینکه چرا کل امورات توریستی سلامت باید در اختیار این وزارتخانه باشد، شرح داد: بیماری که وارد کشور می گردد ممکن است در بدو ورود به کشور و قبل از پذیرش در بیمارستان احتیاج به خدمات پزشکی داشته باشد. از سوی دیگر ما باید شرایط بیمار پس از بازگشت به کشور را نیز پیگیری کنیم. به همین دلیل وزارت بهداشت باید از صفر تا 100 این موضوع را زیر نظر داشته باشد. موضوع بازاریابی پزشکی نیز وجود دارد و در آن تمام مسیری را که یک بیمار باید طی کند تا به مقصد برسد و به کشور خود بازگردد روشن می نماید، این یک فرآیند تخصصی است و نمیتوان آن را بدون نظارت نهاد متولی سلامت انجام داد.

این اختلاف ها تازه نیست. بارها برای برطرف آن مذاکره و تفاهم نامه امضا شده است. ولی حتی احکامی که هیأت وزیران ابلاغ نموده راه به جایی نبرده است. بیشتر بیمارستان ها و کلینیک ها یا خودشان دفتر بین المللی و توریستی دارند و با بیمار خارجی ارتباط مستقیم می گیرند یا ترجیح می دهند با تسهیلگرانی که وزارت بهداشت مجوز آنها را داده است کار نمایند. هرچند که بنا به اظهارات هر دو وزارتخانه، بیشترین سهم را از توریستی سلامت، دلال ها می برند.

حالا در شرایطی که وزارت خارجه به دستور ستاد ملی مقابله با کرونا صدور ویزای توریستی را متوقف نموده، آژانس دارهایی که یک سال بیکار بوده اند و از هر نوع درآمدی محروم شده اند، در فرصتی که می توانند توریست سلامت یا همان بیمار خارجی را وارد نمایند، نسبت به تک روی های وزارت بهداشت و شرکت های وابسته و زیرمجوعه و در زنجیره آن معترض شده اند و می گویند نمی توانند برای ویزای سلامت درخواست بدهند، چون دسترسی سایت ویزای الکترونیک ایران به روی آنها مسدود شده است، اما تسهیلگرانی که از وزارت بهداشت مجوز دارند می توانند ویزا بگیرند.

حرمت الله رفیعی، رئیس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی پیرامون دامنه دار شدن اختلاف بر سر توریستی سلامت در ایران می گوید: وزارت خارجه ویزای توریستی نمی دهد، تنها ویزایی که می توان گرفت برای درمان است، اما آژانس های توریستی از آن محروم شده اند و به سایت ویزای الکترونیک برای ثبت درخواست دسترسی ندارند، درحالیکه این دسترسی به بعضی داده شده است؛ تسهیلگرانی که از وزارت بهداشت مجوز دارند. در این اوضاع که کرونا بسیاری از فعالان توریستی را زمین زده، با چنین تصمیم گیری و عملکردی فقط در حق ما جفا می نمایند.

این اعتراض ها در یک مناظره رادیویی، در حالیکه رئیس اداره توریستی وزارت بهداشت از حضور در آن انصراف داد، نیز تکرار شد. رفیعی به حکم سند راهبردی توسعه توریستی اشاره نمود و گفت: همه وزرا این سند را امضا نموده اند و دولت هم ابلاع نموده است ولی باز کار خود را می نمایند. اگر قائل به این احکام و وظایف نیستند پس وزارت میراث فرهنگی و توریستی را تعطیل کنیم. الان کل وزارت بهداشت وارد توریستی سلامت شده است پس وظیفه و تکلیف وزارت میراث فرهنگی و توریستی که متولی توریستی این کشور است چه می گردد؟

او ادامه داد: آقایان مصاحبه می نمایند و مشکل اصلی توریستی سلامت را به گردن دلال ها و افراد کارنابلد می اندازند. آژانس های توریستی دلال نیستند و مجوز و شناسنامه معتبر دارند. ما که فقط بیمار به کشور وارد نمی کنیم؛ این بیمار همراه دارد، خدمات دیگر می خواهد. بیمارستان این خدمات را می تواند بدهد؟ آیا قرار است همراه بیمار را هم معالجه کند که صفر تا 100 کار را خودش می خواهد انجام دهد؟ توریستی سلامت که فقط در جراحی و بیمارستان خلاصه نمی گردد، کسی که برای آرامش می خواهد در ساحل قدم بزند یا از خدمات اسپا و آب درمانی استفاده کند هم در شاخه توریستی سلامت قرار می گیرد.

او افزود: بارها شاهد حضور افراد تابلو به دستی در قسمت کنترل گذرنامه مسافران فرودگاه بین المللی تهران بوده ایم، آنها چگونه و با چه مجوزی می توانند وارد این بخش شوند که بقیه نمی توانند؟

رفیعی تاکید نمود: آژانس های توریستی بنا به مجوزهایی که از وزارت میراث فرهنگی و توریستی گرفته اند می توانند در حوزه توریستی سلامت کار نمایند و هیچ محدودیتی در این زمینه ندارند. این مجوز بقدری واضح است که حتی اگر وزارت میراث فرهنگی و توریستی هم روزی بخواهد آژانس های فعال در حوزه توریستی سلامت را از بقیه تفکیک کند، تخلف نموده است. در مجوز آژانس های توریستی تمام فعالیت هایی که باید انجام گردد، خیلی واضح ذکر شده است. آژانس ها می توانند در مشارکت و همکاری با بیمارستان ها و مراکز درمانی، بیماران خارجی را جذب نمایند.

رئیس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی درباره دلیل برخورد نشدن با دلال ها اظهار کرد: مگر این انجمن مجوز برخورد با متخلفان را دارد!؟ نهادهای نظارتی هستند که چنین مجوزی را بدهند. اتفاقا این انتقاد چندساله ما بوده که چرا برخورد نمی گردد و این دلال ها همینطور رشد نموده اند. از طرفی، ما مدعی هستیم که سرآمد پزشکی و درمان در منطقه هستیم، اما چرا می گویند آمارهای توریستی سلامت در ایران ریزش داشته است!؟

اختلاف بر سر توریستی سلامت، درحالی دامنه دار شده که کشورهای اطراف از جمله امارات، ترکیه و عمان درحال ربودن گوی رقابت از ایران در حوزه توریستی سلامت هستند. همچنان که رقبای کهنه تر همچون مالزی، تایلند، سنگاپور و هند، حضور پررنگ و قوی خود را در بازار توریستی سلامت حفظ نموده اند. با وجود اینکه در ایران اعتقاد بر ارزانی هزینه های درمان است، اما کشورهای دیگر با جذاب کردن هزینه ها و معرفی امکانات و مهارت های پزشکی و درمانی، لغو ویزا، پیگیری شرایط بیماران پس از برگشت، در کنار متنوع سازی خدمات درمانی، درحال جذب بیمار از کشورهایی هستند که ما فکر می کنیم مشتریان ثابت ایران شده اند.

طبق اعلام وزارت بهداشت، درحال حاضر بیشترین بیماران ایران از کشورهای عراق، افغانستان، پاکستان، کویت و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس هستند، اما همین وزارتخانه از ریزش درآمد توریستی سلامت ایران تا 300 میلیون دلار در شش ماه نخست سال جاری اطلاع داد که البته عامل آن را ویروس کرونا بیان کرد.